20 augustus 2015 | Tekst: Fons Sjokman | Beeld: Viola Hazelhoff |  www.movemens.nl

In Alphen aan den Rijn runt Kasper Kruijdenberg een dynamische praktijk met de focus op sport gerelateerde klachten. Bijzonder aan de praktijk is dat er wordt gewerkt vanuit een heldere filosofie: het ‘vijf stappenplan’.
Uitgangspunt is om alle facetten waaruit het bewegingsprobleem voortkomt in kaart te kunnen brengen om zo het probleem stapsgewijs te kunnen verhelpen. De vijf stappen bestaan uit diagnose, behandeling, belastbaarheidstraining, sportspecifieke training en veld- of baanspecifieke training. Voor die laatste stap beschikt de praktijk zelfs over een eigen grasveld en een sintelbaan.

Grasveld en sintelbaan
“We hebben het vijf stappenplan voor onze patiënten bedacht”, vertelt Kasper Kruijdenberg, “met als doel de patiënt duidelijkheid en inzicht te geven in zijn behandelproces. Door de stappenmethodiek weet de patiënt ook wat er moet gebeuren voor hij de volgende stap kan maken. Soms doorloopt een patiënt alle stappen, maar uiteraard is dit niet altijd noodzakelijk. Daarnaast laat het stappenplan zien welke mogelijkheden we als praktijk bieden. Zo bieden we bijvoorbeeld echografie en veldspecifieke training.
Een voetballer die ondanks zijn blessure graag snel weer op het veld wil staan, zal zich aangetrokken voelen tot onze praktijk als hij ziet dat hij tijdens zijn herstel ook letterlijk op het gras staat. We hebben niet alleen een kunstgrasveld aan laten leggen, maar ook een atletiekbaan voor met name sprint- en looptraining. De focus ligt dus duidelijk op sport, maar het is mooi om te zien dat we bijvoorbeeld ook ouderen met knie- of heupklachten op de sintelbaan zien. Bij deze groep kunnen we zo heel functioneel de looptechniek en -afstand verbeteren.”

Stap 1: Diagnose
‘Wat is er aan de hand, hoe kom ik er vanaf en hoe lang gaat het duren’? Dit zijn de drie kernvragen van de patiënt als hij zich in de diagnosefase bevindt. Het uitvoeren van een gedegen onderzoek is de eerste stap in het traject waarbij het antwoord op deze drie vragen boven water moet komen. Het onderzoek wordt uitgevoerd door de therapeut met de meeste kennis en ervaring van de klacht. Eventueel kan hij gebruik maken van aanvullend onderzoek zoals echografie of kan hij een medisch specialist binnen het netwerk van de praktijk raadplegen.
Waar het echter om gaat, is dat een heldere diagnose en analyse van de ontstaanswijze van de klachten onmisbaar is om tot een goed behandelresultaat te komen. Daarnaast wordt er binnen de praktijk veel aandacht besteed aan de voorlichting naar de patiënt toe. Het moet voor een patiënt helder zijn wat de oorzaak van de klacht is en welke stappen er in het behandelproces gemaakt gaan worden.

Stap 2: Behandeling / herwinnen bewegingsvrijheid
Als uit het onderzoek blijkt dat er relevante beperkingen zijn in de bewegingsvrijheid, wordt er in deze stap gewerkt aan het optimaliseren hiervan. Het vrij kunnen bewegen van een gewricht is een belangrijke voorwaarde om verdere stappen in het herstel met een goed gevolg te kunnen maken. In deze fase kunnen middelen zoals manuele therapie en dry-needling worden ingezet. De therapeuten die hier het meest vaardig in zijn, geven ook oefeningen en adviezen voor thuis mee om de gewenste bewegingsvrijheid zo snel mogelijk te behalen. Hierdoor wordt de patiënt vanaf het begin al betrokken in het behandelproces en wordt al vanaf de start eigen inzet van de patiënt verlangd.

‘Het toepassen van echografie als onderdeel van het diagnostisch- en voorlichtingsproces is niet meer weg te denken.’

Stap 3: Belastbaarheidstraining
Als er, vaak bij langdurende of postoperatieve klachten, sprake is van een verminderde belastbaarheid zal in deze stap het herwinnen van de belastbaarheid centraal staan. De praktijk maakt hierbij gebruik van een speciaal hierop ingerichte oefenruimte, voorzien van vaste (gesloten keten) toestellen. Er kan hierdoor in een veilige ruimte gecontroleerd gestart worden met het optrainen van de belastbaarheid. Daarnaast betrekt de praktijk in deze fase de patiënt actief bij zijn of haar eigen behandelproces. Er worden beweeg- en belastingsadviezen voor in de thuissituatie gesimuleerd en als opdracht meegegeven.
Door de belastbaarheidstraining in een aparte ruimte te laten plaatsvinden, blijft het gevoel van kleinschaligheid en persoonlijkheid behouden. Daarnaast wordt er voor de patiënt een veilige omgeving gecreëerd waarin hij het opnieuw gaan belasten kan uitproberen.

Stap 4: Sportspecifieke training
Als de belastbaarheid binnen het dagelijks leven voldoende is en de patiënt als doel heeft het sporten te gaan hervatten, wordt in deze fase gestart met sportspecifieke training. De sportfysiotherapeuten die deze stap op zich nemen, starten met de analyse van de grondmotorische eigenschappen van de betreffende sport in relatie tot de klacht. Vervolgens worden deze eigenschappen in een speciaal hiervoor ingerichte ruimte getraind om te kunnen voldoen aan de eisen van de sport. In deze ruimte zijn alle middelen aanwezig om te trainen in open keten, op snelheid, op explosiviteit en om excentrisch te kunnen trainen. De grote open ruimte is hierbij een duidelijk voordeel: de sportfysiotherapeut kan de bewegingsroutines en omstandigheden goed simuleren en hierdoor een gerichte training uitvoeren.
Om er zeker van te zijn dat de grondmotorische eigenschappen voldoende herwonnen zijn, worden er performance testen afgenomen zoals Biodex metingen en/of andere grondmotorische testen.

Stap 5: Veld- of baanspecifieke training
Dit is wellicht de meest bijzondere en in ieder geval meest unieke stap van het vijf stappenplan. Zaalsport, veldsport en atletiek kan men op de eigen ondergrond trainen! De laatste stap komt vanuit de werkwijze in de topsport. Binnen de topsport is de fysiotherapeut vaak aanwezig op de plek waar de sport wordt uitgevoerd. Zo kan de sporter worden geanalyseerd en kunnen problemen in het bewegen worden bijgesteld.
Binnen de praktijk kan nu ook de amateursporter in zijn sportspecifieke omgeving terecht door de verschillende ondergronden en kan men gebruikmaken van het eigen schoeisel en sportmateriaal.

De patiënt krijgt zo het vertrouwen dat hij bij zijn eigen sport weer kan aansluiten bij de training en het geeft de sportfysiotherapeut de mogelijkheid om te observeren of er geen compensaties optreden tijdens de sportsimulatie.

Dit draagt bij aan het voorkomen van recidieven door een te vroege terugkeer in de sport. Daarnaast maakt deze stap de praktijk herkenbaar als ‘expert’ voor de sportende patiënt.

Echografie onmisbaar
“Het toepassen van echografie als onderdeel van het diagnostisch- en voorlichtingsproces is bij ons niet meer weg te denken”, vertelt Kasper. “Hier zijn we vijf jaar geleden al mee begonnen. Eerst met een mooi instaptoestel om wegwijs te worden in de echografie en de leercurve die hiervoor nodig is om op te starten. Door een toegenomen behoefte aan accuratesse hebben we een jaar geleden opnieuw geïnvesteerd in een hoogwaardig Philips toestel.

Het echografisch onderzoek zetten we bij ons in de praktijk in voor een drietal indicaties: voorlichtingsdoeleinden aan de patiënt, classificatie van ernst en prognose van de aandoening en voor bevestiging (of ontkrachting) van de fysiotherapeutische diagnose.
De onderbouwing van de diagnose is zowel voor de patiënt als de therapeut vaak van onschatbare waarde. We kunnen het behandelproces bewuster instarten en zowel de patiënt als wij weten meer over de tijdsduur van de klacht. Niet alleen neemt dit vaak een stukje onrust bij de patiënt weg, het voorkomt ook dat mensen (onnodig) blijven aansturen op duur aanvullend onderzoek. Hierin liggen zeker kansen voor kostenbesparing in de zorg op lange termijn. We zien ook in toenemende mate dat huisartsen een beroep op ons doen. We kunnen patiënten gerichter insturen als de klacht in aanmerking komt voor een orthopedische ingreep. We merken dat de echografie bijdraagt aan onze centrale rol in de samenwerking tussen de huisarts, fysiotherapeut en medisch specialist. Verwijzers geven ons vaker de kans om met hun patiënten te mogen werken en hierdoor zien we dat de economische waarde van de echografie in de fysiotherapie gecompenseerd wordt.
 

Om echografie in de fysiotherapie te kunnen toepassen is het essentieel je hierin goed te laten scholen. De keuze voor het Nationaal Trainingscentrum echografie (NT-e) was voor Kasper een bewuste keuze. “Het aanbod aan opleidingen, de basis-, advanced- en masteropleidingen sluiten goed op elkaar aan en helpen je je vaardigheden en kennis verder te ontwikkelen. Inmiddels heb ik deze allemaal afgerond. Cursusdagen, die zijn toegespitst op een anatomische regio, zoals bijvoorbeeld de schouder, zorgen voor verdieping en helpen je vaardigheden onder de loep te nemen. De medewerkers van het NT-e zijn zeer betrokken en hebben een echte passie voor echografie. Ook buiten de cursus om stuur ik wel eens opnames naar ze toe en ze zijn altijd bereid hun visie te geven. Erg prettig om zo samen te werken.”

"Tegenwoordig stellen mensen hogere eisen aan de kwaliteit van het bewegen en zoeken hiervoor expertise, ook als dit niet direct in de buurt te vinden is."

Nieuwe ontwikkelingen
Hoe ziet Kasper het vak fysiotherapie? Is het vak nog in ontwikkeling? Zijn er in de praktijk veel nieuwe ontwikkelingen? “Nieuwe ontwikkelingen zijn er zeker. Binnen onze praktijk blijven we ook investeren in mensen en apparatuur. Naast genoemde echografie apparatuur werken we bijvoorbeeld ook met een FyzzioKinetic Box (gebaseerd op vliegwieltechnologie). Hiermee kunnen we nóg effectiever de excentrische trainingsvormen die we gebruiken bij spier- en peesherstel tot hun recht laten komen.

Wat ik de laatste jaren vooral zie is een verschuiving in de hulpvraag van de patiënt. Vroeger was deze vaker gericht op het verminderen van pijn. Tegenwoordig stellen mensen hogere eisen aan de kwaliteit van het bewegen en zoeken hiervoor expertise, ook als dit niet direct in de buurt te vinden is. De patiënt van vandaag de dag is veel mondiger en doet meer eigen onderzoek naar het bewegingsprobleem. Als fysiotherapeut moet je heldere antwoorden kunnen geven op vragen als: ‘Wat heb ik precies? Hoe lang gaat dit duren? Hoe ziet het behandeltraject er uit?’ Dat vind ik een positieve ontwikkeling. De patiënt maakt meer gebruik van je kennis en adviezen en is hierdoor meer betrokken bij het behandelproces.

Verder is het belangrijker geworden om duidelijk naar buiten te treden. Wij richten ons bewust op de actieve patiënt, met orthopedische klachten. Iemand die een meer passieve hulpvraag heeft, zal zich minder tot onze werkwijze aangetrokken voelen. Het is belangrijk om duidelijk herkenbaar te zijn voor je doelgroep en je hierop te focussen! We moeten vooral niet bang zijn om ook eens mensen niet in behandeling te nemen omdat ze gewoonweg bij ons minder op hun plek zijn.”

Expertise
De kracht van Fysiotherapie Kruijdenberg zit hem vooral in het team. Kasper: “Het is mooi om een bepaalde filosofie uit te dragen, maar je team moet dit verhaal wel waarmaken! Dat betekent veel onderling samenwerken en gebruik maken van elkaars expertise. Al onze medewerkers zijn specialist in een bepaald deelgebied waar ze veel affiniteit mee hebben. De onderzoeksruimtes zijn ook onderverdeeld naar de regio waar de klachten zich bevinden. Hierdoor zijn alle benodigde onderzoeksmiddelen altijd in de ruimtes aanwezig. Patiënten worden natuurlijk als eerste ingepland bij de collega’s met de meeste competenties op dat deelgebied. Na analyse van het bewegingsprobleem kan er in een parallel traject samengewerkt worden met bijvoorbeeld de manueeltherapeut en de sportfysiotherapeut. Zo kan ieder zijn expertise inzetten om het bewegingsprobleem van de patiënt zo effectief mogelijk aan te pakken.”

Mont Ventoux
Kasper besluit met een laatste tip. “Doe waar je goed in bent en durf hierin keuzes te maken voor de toekomst.” Duidelijk kunnen verwoorden wie je bent, wat je doet en waar je voor staat, zorgt ervoor dat een patiënt beter kan beoordelen of hij of zij met dit probleem bij jou aan het juiste adres is. Wie ben je en wie wil je zijn? Het is in onze markt belangrijk om duidelijke keuzes te maken en herkenbaar te zijn voor je klant. Wij proberen onze passie voor sport uit te dragen door ook buiten de praktijk actief te zijn. Dit jaar hebben we eind augustus bijvoorbeeld ‘de uitdaging’ georganiseerd: drie keer op een dag de Mont Ventoux beklimmen. Met medewerkers én patiënten. Dit soort uitdagingen passen binnen onze filosofie en maken onze filosofie ook tastbaar. ‘Jouw uitdaging is onze uitdaging’, daar staan we voor…”
 

• Voor meer informatie over de echografie apparatuur en de kyneticbox kijk op www.fyzzio.nl
• Meer weten over Fysiotherapie Kruijdenberg: www.kruijdenberg.nl